“Hukmdor” – Yevropa uyg‘onish davrida yashagan florensiyalik diplomat va faylasuf Nikkolo Makiavellining mashhur asaridir. U o‘zining ushbu asarini Florensiya hukmdori Lorenso de Medichiga bag‘ishlagan. Kitobning so‘zboshisi hukmdorga yozilgan qisqa maktubdir va unda muallif yozish uchun o‘z sabablarini tushuntiradi. Mazkur asar hukmdorlarning hokimiyatni qo‘lga kiritish va uni saqlab qolish strategiyalarini o‘rganuvchi siyosiy risoladir. Asarda yetakchilik, siyosiy realizm kabi boshqaruvga oid muhim mavzular o‘rganilgan. Makiavelli ushbu asarida davlat ishlari bo‘yicha ko‘p yillik tajribasi, o‘qib-o‘rganishi, turli tarixiy va zamonaviy hukmdorlarning yutug‘i va kamchiliklarini kuzatishi natijasida olgan bilimlarini, hukmdorlarga, siyosatchilarga samarali boshqaruv uchun zarur bo‘lgan maslahat va yo‘l-yo‘riqlarni qo‘llanma sifatida taqdim etgan.
